De Schrijfwijzen, het Groot Dictee Heruitgevonden
Naar aanleiding van de Week van het Nederlands heb ik mij op vrijdagavond 6 oktober 2023 gewaagd aan een taalspel, genaamd De Schrijfwijzen. Dit is een initiatief van Creatief Schrijven vzw en de VRT, in samenwerking met De Standaard, de Vlaamse bibliotheken en Team Taaladvies. Over heel Vlaanderen en Brussel doen verschillende bibliotheken mee aan dit evenement. Elke gemeente kiest hiervoor een aangename of unieke locatie uit. Ik nam deel in de Sint-Gummaruskapel te Herenthout. In totaal waren we met 10 deelnemers uit regio Neteland.
De Schrijfwijzen is allesbehalve een klassiek dictee vol met tongbrekers en hersenkrakers. Dit taalspel wordt beschreven als een ludiek en laagdrempelig taalspel voor iedereen die van het Nederlands en taalraadsels houdt. Dit leek volledig mijn ding te zijn, vandaar mijn deelname, en het is daarnaast ook geschikt om te delen in mijn cultuurportfolio! Ik neem jullie graag mee naar dit evenement!
Een beetje erfgoed in eigen dorp
De Sint-Gummaruskapel was waarschijnlijk de oorspronkelijke parochiekerk van Herenthout. De eerste sporen van deze kerk treffen we aan in 1427, maar men denkt dat deze kerk zeker veel ouder zou zijn. Later werd dit gebouw omgebouwd tot school, vandaar ook de benaming 'Torekesschool'. Nadien kreeg het gebouw nog meerdere functies, zoals een tekenschool. Tegenwoordig wordt de kapel gebruikt voor culturele activiteiten, zoals tentoonstellingen, recepties en dergelijke.
Wat is 'De Schrijfwijzen'?
De Schrijfwijzen is een dictee dat bestaat uit verschillende moeilijke en archaïsche woorden, die jou creatief doen denken over onze Nederlandse taal. Deze woorden worden allemaal verwerkt in een verhaal, dat jaarlijks wordt geschreven door een jong talent. Dit jaar was het thema 'Fake news'.
Alle deelnemers nemen het tegen elkaar op in dit creatieve taalspel. Elke deelnemer heeft één doel voor ogen, namelijk dat ene gouden ticket winnen voor de finale.
Het dictee telt 3 rondes:
Ronde 1: het traditioneel dictee
In deze ronde deed men een dictee zoals in de lagere school. In het onderwijs mag men dit soort dictees tegenwoordig niet meer doen, maar voor deze wedstrijd is het natuurlijk noodzakelijk dat je foutloos kan schrijven. De tekst werd voorgelezen en nadien in stukken opgezegd zodat we de hele tekst konden noteren.
Ronde 2: de meerkeuzeproef
In deze ronde moest je telkens het juist gespelde vorm van het moeilijke woord kiezen (bv. is het zijwaarts of zijwaards?). De sprekers lazen de tekst 2 keer. Bij elke zin waarin een moeilijk woord stond, rinkelde er een bel en verschenen er 2 keuzemogelijkheden op het scherm. Deze keuzes tijdens de eerste beurt 8 seconden getoond, bij de tweede beurt nog maar 3 seconden.
Elke keuzemogelijkheid stond voor een letter, waarmee je later in deze ronde iets moest doen. Je schreef telkens de letter op die hoorde bij het (volgens jou) juist gespelde woord. Nadien moest je met de 20 verkregen letters een zo lang mogelijk én bestaand woord vormen. Hiervoor kreeg je 10 minuten tijd. De deelnemer met het langste woord verdiende uiteraard het meeste punten tijdens deze ronde, maar creativiteit werd ook beloond tijdens deze ronde!
Ronde 3: spellingbee
De spellingbee werd gedaan wanneer er een ex aequo was. Tijdens deze ronde moest de deelnemer een moeilijk woord volledig correct spellen. Wie als eerste een fout maakte, viel af en greep dus net naast het gouden ticket voor de finale.
Uiteindelijk werden de winnaars beloond met speciale prijzen. De winnaar van het dictee kreeg een gouden pen. Dit was de persoon die het minste fouten had gemaakt. Daarnaast was er ook een prijs voor de deelnemer die het langste woord kon vormen met de letters in de tweede ronde. Deze persoon kreeg een cadeaubon. De deelnemer met het creatiefste woord mocht ook een cadeaubon mee naar huis nemen.
De globale winnaar kreeg het gouden ticket voor de grote finale in Brussel op 21 oktober. Hierin nemen de winnaars van het dictee uit alle bibliotheken en de winnaars van een online taalspel van Radio 2 het tegen elkaar op voor de eer.
Mijn opinie
Ik vond deze wedstrijd een heel leerrijke ervaring, omdat ik graag mijn spelling wou opfrissen. Vandaar had ik mij totaal niet voorbereid op dit dictee. Mijn spellingkennis zat toch ver weg, dat bleek uit enkele domme fouten die ik maakte. Ik maakte vooral fouten tegen de speciale woorden, die ik vaak niet goed verstond door de slechte akoestiek van het gebouw. Soms had ik ook mijn twijfels over de schrijfwijze. Andere woorden waren heel archaïsch, en kende ik totaal niet (bv. delfische). Door de tijdsdruk, de gezonde dosis stress en de competitiedrang heb ik waarschijnlijk ook enkele fouten gemaakt. Het is een momentopname. Achteraf ben ik telkens zo teleurgesteld in mezelf, omdat ik altijd domme fouten maak op een dictee. Vandaar is een dictee helemaal niks voor mij. Uiteindelijk heb ik wel geleerd uit mijn fouten en was het een goede opfrissingsbeurt van mijn spelling. Toch ben ik telkens slechtgezind wanneer ik mijn domme fouten achteraf bekijk.
Wat geef ik jullie graag mee?
Het was zeker geen aartsmoeilijk dictee. Het niveau was gemiddeld, daarom is dit evenement voor iedereen heel toegankelijk. Je hoeft zeker geen spellingskrak te zijn om goed te scoren op dit dictee. Bij de tweede ronde is een creatief taalbrein wel aangeraden. Als je graag puzzelt met letters, dan is deze ronde zeker iets voor jou!
Ik heb jammer genoeg naast de prijzen gegrepen deze editie, maar misschien val ik volgende editie wel in de prijzen! Wil jij zelf ook graag meedoen aan De Schrijfwijzen? Geen paniek! Volgend jaar staat er een nieuwe editie op het programma! (datum nog onbekend...)
Hieronder kan je mijn dicteetekst bekijken:
Bronnen:
De schrijfwijzen. (z.d.). De Schrijfwijzen. Geraadpleegd op 2 oktober 2023, van https://deschrijfwijzen.be/
De Schrijfwijzen | Bibliotheek Grobbendonk. (z.d.). Bibliotheek Grobbendonk. Geraadpleegd op 2 oktober 2023, van https://grobbendonk.bibliotheek.be/de-schrijfwijzen?
Hey Lode
Ik was verrast door de tital van je blogbericht. Ik verwachte iets over een speciale versie van de 10 miles, maar dat bleek iets helemaal anders te zijn. Ik zie de link wel en eigenlijk vind ik het een heel mooi initiatief. Ik wist niet dat er een soort opvolger van Het Groot Nederlands Dictee was.
Ik heb zelf niets zien voorbijkomen van deze wedstrijd, maar ik denk dat ik toch ook wel had meegedaan. Gelukkig komt er volgend jaar een nieuwe editie en wie weet komen we elkaar wel tegen! Er is niets beter dan oefenen, als examenpauze kunnen we met heel de groep van Nederlands wel wat archaïsche woorden inspreken die je dan moet neerpennen ;)…