Is een smartphoneverbod op school zinvol?
CDA, een Nederlandse christendemocratische regeringspartij, wil een smartphoneverbod invoeren op alle scholen in heel Nederland. Dit "mobieltjesverbod", de benaming bij onze noorderburen, veroorzaakt heel wat commotie. Het debat woedt volop. Hoe zit het bij ons en zou het in ons land ingevoerd moeten worden?
In ons land hebben de scholen zelf het recht om regels op te stellen rond telefoongebruik. Volgens Mariek Vanden Abeele, professor Digitale Cultuur aan de UGent, is dat een goede keuze. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts is ook niet van plan om hier verandering in te brengen. In Nederland denken ze daar anders over, want de CDA wil een "mobieltjesverbod" invoeren. Dit betekent een verbod op alle mobiele telefoons in alle klassen van alle lagere en secundaire scholen over het héle land. Uiteraard veroorzaakt dit een fel debat, want lang niet iedereen gaat hiermee akkoord. In Frankrijk is er al jaren zo'n algemeen verbod op gsm's voor scholieren. Hier mogen de gsm's zelfs niet gebruikt worden tijdens de speeltijden.
Smartphones verbieden op school, is dat zinvol?
Mariek Vanden Abeele vindt een totaalverbod op smartphones op school absoluut niet nodig. Regels rond het gebruik zijn wél nodig, want onderzoek wijst uit dat de aanwezigheid van de gsm erg verstorend kan werken, zowel voor het leerproces als voor het sociaal proces. Een beleid rond smartphones op school, tijdens de lesuren als in zekere mate tijdens de vrije uren, is dus wel aangewezen.
Sommige scholen in Vlaanderen werken al met een totaalverbod of gedeeltelijk verbod. Verbazingwekkend genoeg zijn leerlingen niet volledig tegen zo'n verbod, want zo zit niemand op zijn gsm en is er dus meer interactie op school. Vanden Abeele vindt het geen verrassing dat er geen fel protest komt tegen de maatregel. Het toont net aan dat jongeren, net zoals volwassenen, zowel de lusten als de lasten van smartphones ervaren. Een goede raad is dat de school best in samenspraak met de leerlingen en de leerkrachten zo'n smartphonebeleid maakt, want zo zal de maatregel ook gedragen worden door iedereen binnen de schoolmuren. Door een verbod op de gsm merk je dat leerlingen met veel andere initiatieven komen. Leerlingen beginnen bijvoorbeeld met kaarten, dammen en schaken. Daarnaast zien we nog veel andere gezelschapspelletjes.
Professor Vanden Abeele zou zelf kiezen voor een tussenvorm, iets tussen een volledig verbod en volledige vrijheid. Afhankelijk van de scholieren, de leerkrachten en de pedagogische visie van de school kan je een beslissing nemen. Ook moet er rekening gehouden worden met de plaatsafbakening. Waar en wanneer kan het wel, en wanneer kan het niet? Het is ook belangrijk dat we het contact met de gsm niet helemaal vermijden. Jongeren moeten al op jonge leeftijd leren omgaan met de nieuwe schermencultuur die er nu heerst. Zij moeten op een bepaald moment zelf in staat zijn om hun smartphonegebruik te reguleren, zo ook om zichzelf beperkingen op te leggen wanneer dat nodig is.
Mijn mening
Ik kreeg mijn eerste smartphone pas op mijn 15 jaar. Daarvoor deed ik het met een heel eenvoudige gsm waarmee ik enkel kon sms'en en bellen. Meer was toen niet nodig, maar natuurlijk speelde ik graag eens een spelletje op mijn gsm. Ik had enkel het bekende spelletje Snake. Dat begon snel te vervelen. Op sommige momenten voelde ik mij een beetje uitgesloten in mijn vriendengroep, aangezien iedereen een smartphone had. Zij konden veel meer doen met hun gsm, zoals bijvoorbeeld verschillende spelletjes spelen. Dat verschil was wel merkbaar. Er werd wel veel gelachen en gepraat, maar de gsm kwam ook steeds weer boven. Door hierop een verbod te zetten, zouden leerlingen veel meer met elkaar in gesprek gaan.
Op mijn stageschool werken ze met een wekelijks smartphoneverbod op dinsdag. Ze noemen dit de gsm-loze dinsdag. Dat wil zeggen dat leerlingen die dag nergens hun gsm mogen gebruiken. Dus niet op de speelplaats en ook niet in de gebouwen. Hiermee wordt er gewerkt aan de sociale interactie tussen leerlingen. Dit zorgt effectief voor resultaat. Leerlingen worden hierdoor echt 'gedwongen' om te praten met elkaar. Ik vind het zelf een heel goed initiatief. Meerdere scholen zouden moeten proberen om een dag in de week uit te roepen als een gsm-loze dag. Natuurlijk valt dit niet bij elke leerling in de smaak. Sommige leerlingen vinden dit een afschuwelijke dag, maar anderen vinden dit heel leuk.
Volgens mij is de kunst om een goede balans te zoeken, zoals professor Vanden Abeele al aanhaalde. Ik zou zelf ook kiezen voor een tussenvorm, want een totaal smartphoneverbod is niet de beste oplossing. Er kunnen vragen rijzen over de haalbaarheid ervan, denk nu bijvoorbeeld aan deze tijd van het WK voetbal. Hoeveel jongens zouden toch niet stiekem even gekeken hebben naar de wedstrijden van hun favoriete nationale ploeg? In welke mate dat een verbod echt wordt nageleefd, is uiteraard een ander verhaal. Hier heb je geen vat op. Het is haast onmogelijk om dit controleerbaar te maken.
Wat stel jij voor? Wat moet er volgens jou gebeuren? Vind jij dat er een volledig smartphoneverbod moet komen in scholen, of zou je gaan voor een gedeeltelijk verbod? Laat gerust jouw mening achter in de reacties!
Bronnen:
Van genechten, S. (2022, 25 november). Nederland kibbelt over “mobieltjesverbod”, welk nut heeft smartphones verbieden op school? vrtnws.be. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/11/24/smartphones-in-de-klas/.
Comments